Wild Cards

Wild cards: onverwacht, impactvol en onvoorspelbaar

Wild Cards zijn verrassende en onverwachte gebeurtenissen, waarvan gedacht wordt dat ze zeer onwaarschijnlijk zijn. Tot ze zich daadwerkelijk voordoen natuurlijk. Naast een hoge mate van onwaarschijnlijkheid hebben Wild Cards ook een zeer hoge impact. Wild Cards zijn gebeurtenissen die we dus niet zien aankomen, maar wanneer ze toeslaan, laten ze een indrukwekkende impact achter.

Taleb’s inzichten: van framing tot blinde vlekken

In 2008 publiceerde Nassim Nicolas Taleb The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable, waarin hij enkele cruciale inzichten deelde over wild cards (die hij black swans noemt). Een daarvan is framing, waarbij waarschuwingen voor bepaalde gebeurtenissen in eerste instantie als onrealistisch worden beschouwd. Zoals experts die al vroeg waarschuwden voor een economische crisis, maar niet serieus werden genomen tot de financiële crisis in 2007 uitbrak. Of meer recent, de COVID-19-pandemie, waarbij Nederland aanvankelijk terughoudend reageerde op waarschuwingen. Wetenschappers waarschuwden vroegtijdig voor de mogelijkheid van een wereldwijde gezondheidscrisis, maar de ernst werd niet volledig erkend tot de pandemie zich daadwerkelijk verspreidde.

Taleb wijst ook op de toenemende blindheid van de samenleving voor verandering, vooral bij hoger opgeleiden. Een overvloed aan informatie leidt tot het negeren van wat onbekend is, waardoor relevante signalen voor verandering over het hoofd worden gezien. Blinde vlekken, zoals het onderschatten van Wild Cards, vormen de kern van toekomstverkenningen doordat ze de kwetsbaarheid van organisaties blootleggen. Door deze blinde vlekken te erkennen en te onderzoeken, kunnen organisaties zich beter voorbereiden op onverwachte gebeurtenissen, waardoor ze veerkrachtiger worden in een snel veranderende wereld.

Voorbeelden van Wild Cards uit het verleden

Wild Cards manifesteren zich op verschillende manieren, zoals kantelpunten die langzaam opbouwen, wetenschappelijke doorbraken, natuurlijke fenomenen en zelfs imaginaire Wild Cards die dreigen, maar zich niet voltrekken. Serendipiteit is ook een bron van wild cards. Voorbeelden zijn de ontdekking van penicilline (Fleming), LSD (Hofmann), dynamiet (door Nobel), Amerika (door Columbus) en Viagra (door Osterloh).

Ook deze gebeurtenissen waren moeilijk te voorspellen, hadden aanzienlijke gevolgen en brachten grote uitdagingen met zich mee in het omgaan met onverwachte wendingen in de geschiedenis:

• Ontdekking van Penicilline (1928)
  De onbedoelde ontdekking van penicilline door Alexander Fleming was een keerpunt in de geneeskunde. Het transformeerde de behandeling van bacteriële infecties en redde talloze levens. De plotselinge en onverwachte aard van deze ontdekking, samen met de immense impact op de gezondheidszorg, maakt het een Wild Card.

• Val van de Berlijnse Muur (1989)
  De ineenstorting van de Berlijnse Muur en het daaropvolgende einde van de Koude Oorlog waren gebeurtenissen die velen niet hadden voorzien. Het veranderde niet alleen de geopolitieke dynamiek, maar ook de wereldorde. Deze onverwachte politieke verschuivingen maken het een klassiek voorbeeld van een Wild Card.

• Aanval op het World Trade Center (2001)
  De terroristische aanslagen op 9/11 in de VS veroorzaakten een wereldwijde schok en hadden enorme gevolgen voor veiligheidsprotocollen, geopolitieke verhoudingen en het dagelijks leven. De onwaarschijnlijkheid van dergelijke grootschalige aanvallen in het hart van de Verenigde Staten maakte het een Wild Card.

• Opkomst van het internet (jaren 90)
  De explosieve groei van het internet had diepgaande gevolgen voor communicatie, handel en cultuur. Terwijl sommigen misschien de potentie van het internet zagen, was de snelheid en schaal van de transformatie verrassend. Het veranderde fundamenteel de manier waarop mensen leven en werken.

• Financiële Crisis van 2008
  Ondanks enkele waarschuwingstekens werd de ernst van de financiële crisis niet volledig begrepen tot het moment van de ineenstorting van grote financiële instellingen. Het ontmaskerde tekortkomingen in het financiële systeem en veroorzaakte wereldwijde economische gevolgen, waardoor het als een Wild Card wordt beschouwd.

• COVID-19-pandemie (2019-2020)
  De uitbraak van het coronavirus en de wereldwijde verspreiding ervan resulteerden in een ongekende gezondheidscrisis. Hoewel wetenschappers al jaren waarschuwden voor de mogelijkheid van pandemieën, werd de ernst van COVID-19 aanvankelijk niet volledig begrepen. De snelheid waarmee het zich verspreidde, de immense gezondheidsimpact en de wereldwijde verstoring van samenlevingen maken de pandemie een onmiskenbare Wild Card. Het heeft niet alleen de gezondheidszorg beïnvloed, maar ook economieën, reispatronen en de manier waarop mensen werken en communiceren.

Werken met Wild Cards

Door met Wild Cards te werken, ontwikkel je flexibel denken en formuleer je strategieën die kunnen worden ingezet bij plotselinge gebeurtenissen. Het stelt je beter in staat om veranderingen aan te pakken en biedt een waardevolle greep op de toekomst. Dit zijn drie stappen die vaak onderdeel zijn van het werken met wild cards:

1. Kies je Wild Card
   Selecteer een Wild Card die resoneert met jouw interesse of gebruik suggesties van platforms zoals iKnowfutures.

2. Maak een mind-map
   Visualiseer mogelijke gevolgen van de Wild Card met een mind-map, waarbij je zowel eerste als tweede orde effecten overweegt. In plaats van een mindmap kun je ook een causaal diagram gebruiken.

3. Zoek interventiepunten
   Bepaal waar jouw organisatie kan ingrijpen en hoe je kunt handelen op cruciale punten.

Wild Cards inzetten

• Verdiep scenario’s met Wild Cards
  Voeg Wild Cards toe aan scenario’s voor een diepere verkenning van mogelijke toekomstbeelden.

• Basis voor scenario’s
  Gebruik Wild Cards als startpunt voor het ontwikkelen van scenarioverhalen, waardoor je extreme toekomstbeelden kunt schetsen.

• IJsbrekers voor groepen
  Wild Cards bieden een laagdrempelige manier om bekend te raken met toekomstverkennen. Laat groepen reflecteren op onverwachte gebeurtenissen uit het verleden en zelf nieuwe Wild Cards bedenken als warming-up voor het denken over trends en scenario’s.

Of het nu gaat om praktijkgerichte workshops of diepgaand onderzoek, wij bieden op maat gemaakte oplossingen om u te helpen profiteren van het werken met Wild Cards. Neem contact met ons op en ontdek hoe wij u kunnen bijstaan.