Trendanalyse

De drie cruciale onderdelen van een trendanalyse

Trendanalyses vormen vaak de basis van toekomstverkenningen, maar wat is een trend precies? En hoe maak je een trendanalyse voor jouw organisatie? Dit artikel is een samenvatting van het hoofdstuk “Trendanalyse” uit het gratis ebook “Grip op de Toekomst”. Hierin neem ik je mee in de definitie van trends en de methoden om ze te identificeren. We kijken ook naar de rol van wetenschappelijke inzichten en het belang van betrouwbare bronnen in toekomstverkenningen.

Wat is een trend? En wie zegt dat?

Volgens het European Foresight Platform betekent een trend “een meetbare ontwikkeling die duidelijke en relatief constante veranderingen in de tijd aangeeft.”

Trends kunnen vooraf of achteraf worden benoemd, gebaseerd op wetenschappelijke informatie of intuïtie. Het gebruik van wetenschappelijke gegevens leidt vaak tot prognoses, zoals de bevolkingsprognoses van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Aan de andere kant benoemen trendwatchers vaak trends op basis van waargenomen veranderingen in de samenleving die niet altijd al meetbaar zijn.

Stap 1: Trends verzamelen. Deskresearch, interviews, workshops

Er zijn verschillende manieren om trends te verzamelen, waaronder deskresearch, interviews, en workshops. Deskresearch kan online of offline plaatsvinden, waarbij het belangrijk is om betrouwbare bronnen te raadplegen. Interviews met experts en stakeholders bieden waardevolle inzichten, terwijl workshops interactieve discussies mogelijk maken.

Bij het verzamelen kun je trends zoeken en indelen op basis van domein of schaalniveau. Het DESTEP-acroniem (demografie, economie, sociaal-cultureel, technologie, ecologie, politiek-institutioneel) en het PESTELD (politiek, economie, sociologie, technologie, environment, legal, demografie) acroniemen worden vaak gebruikt voor het indelen naar domeinen. Daarnaast kunnen trends worden ingedeeld op basis van schaalniveau. Bijvoorbeeld macro-, meso-, en microtrends of internationale, nationale en lokale trends.

Stap 2: Trends duiden of evalueren

Het Three-Horizons-raamwerk biedt een andere benadering om trends in te delen, waarbij al de stap gemaakt wordt naar het evalueren van de trends. Hierbij wordt beschreven of een trend het huidige systeem onder druk zet, een voorbode is van een nieuw systeem of onderdeel is van de transitie van een oud naar een nieuw systeem.

Een andere manier om de mogelijke betekenis van trends te duiden is om te beschrijven of te bespreken wat de impact kan zijn van de trend als die zich verder doorzet. Denk daarbij aan zowel kansen als bedreigingen. Het kan helpen om hierbij te werken met trendscenario’s.

Het evalueren van trends focust meestal op de mate van impact en onzekerheid die de trend heeft voor de organisatie. Methoden zoals stemmen met stickers in workshops, het plaatsen van trends in een raamwerk, online surveys, en de Delphi-methode kunnen worden gebruikt. Belangrijk is om onderscheid te maken tussen consensus en dissensus, waarbij in toekomstverkenningen de nadruk ligt op complexiteit en onzekerheid.

Stap 3: Analyse en vervolg

Onze omgeving ondergaat voortdurende veranderingen, waarbij talrijke trends een rol spelen. Hoe maak je echter de juiste keuzes te midden van deze overvloed aan trends? In mijn boek identificeer ik vier verschillende soorten trends, elk vereist een specifieke vervolgstap:

• Hoge impact en hoge onzekerheid: Kern van toekomstverkenningen, input voor bijvoorbeeld scenarioplanning.
• Hoge impact en lage onzekerheid: Onontkoombare trends, input voor je strategie en innovatie.
• Lage impact en hoge onzekerheid: Minder relevant, maar onzeker. Onderwerpen voor verdere monitoring en onderzoek.
• Lage impact en lage onzekerheid: Minder relevante trends, mogelijk blijven monitoren.

Nu de trends zijn verzameld en geanalyseerd, is je trendanalyse klaar. Het kan logisch zijn dat je nu gaat werken aan scenario’s. Lees hier meer over scenarioplanning.

De vraag die veel organisaties tegenkomen, is of ze een trendanalyse intern moeten uitvoeren of dat ze deze moeten uitbesteden. Laten we eens kijken naar de redenen achter beide benaderingen.

Waarom sommige organisaties ervoor kiezen zelf een trendanalyse te maken:

• Interne expertise: Organisaties met voldoende interne expertise en resources kiezen er vaak voor om trendanalyses zelf uit te voeren. Ze vertrouwen op hun eigen teams om de trends te vinden en te begrijpen en er de juiste acties aan te verbinden.
• Directe controle: Het zelf uitvoeren van een trendanalyse geeft organisaties directe controle over het proces. Ze kunnen de methodologie, datacollectie en analyse aanpassen aan hun specifieke behoeften en prioriteiten.
• Betrouwbaarheid: Sommige organisaties behandelen gevoelige informatie en geven de voorkeur aan het intern houden van strategische analyses om de betrouwbaarheid te waarborgen.

Waarom andere organisaties ervoor kiezen trendanalyses uit te besteden:

• Gebrek aan expertise: Niet alle organisaties beschikken over interne expertise op het gebied van trendanalyse.
• Tijd en resources besparen: Het uitvoeren van een grondige trendanalyse vergt tijd en inspanning. Organisaties die hun resources willen concentreren op kernactiviteiten, kiezen ervoor om deze taak uit te besteden en tijd en kosten te besparen.
• Objectiviteit: Externe experts brengen vaak een frisse blik en objectiviteit in het analyseren van trends, vrij van interne bedrijfspolitiek of vooroordelen.

Bij Toekomstverkennen.nl begrijpen we dat elke organisatie uniek is. Daarom bieden wij flexibele oplossingen om aan uw specifieke behoeften te voldoen:

• Trendanalyses op maat: Onze experts werken nauw met uw team samen om een aangepaste trendanalyse te creëren die past bij uw doelen en vraagstukken.
• Training en capaciteitsopbouw: We bieden trainingen aan om uw interne teams te versterken en hen de nodige vaardigheden te verschaffen om zelf effectieve trendanalyses uit te voeren.
• Online trainingen: Voor medewerkers die flexibiliteit en gemak waarderen, bieden we online trainingen aan, zodat uw team op hun eigen tempo en op elk gewenst moment kan leren.

Neem vandaag nog contact met ons op en ontdek hoe Toekomstverkennen.nl uw organisatie kan helpen om strategische trendanalyses te maken. 

Download het gratis ebook "Grip op de Toekomst"
Of bestel de paperback bij bol.com, managementboek.nl, amazon.nl of uw eigen boekwinkel.